In juli 2022 zijn er nieuwe ePOD resultaten gepubliceerd waaruit blijkt dat een enkele dosis methylfenidaat (beter bekend als Ritalin) verschillende effecten heeft op de hersenconnectiviteit van volwassenen en kinderen met ADHD. Met hersenconnectiviteit bedoelen we gelijktijdige activiteit in verschillende hersengebieden, wat informatie geeft over welke gebieden in de hersenen met elkaar samenwerken. Het artikel gaat over de hersenconnectiviteit van onze deelnemers in de rusttoestand: terwijl zij in de MRI-scanner lagen en hun gedachten de vrije loop lieten voor en na het innemen van de medicatie. We hebben de activiteit in vier relevante hersengebieden gemeten, namelijk het striatum (rood), de thalamus (blauw), de prefrontale cortex (groen) en dorsale anterieure cingulate cortex (geel).

De resultaten toonden aan dat de hersenconnectiviteit in bepaalde gebieden (het striatum en de thalamus) na een dosis methylfenidaat afnam bij kinderen, maar toenam bij volwassenen. Dit is niet per definitie een goede of slechte bevinding, maar wel een duidelijke indicatie dat kinderen met ADHD en volwassenen met ADHD totaal verschillend kunnen reageren op medicatie. Dat komt omdat de hersenen van jonge mensen nog volop in ontwikkeling zijn en medicatie op kinderen dus andere uitwerkingen kan hebben dan op volwassenen. In dit opzicht kunnen kinderen niet worden gezien als “kleine volwassenen”. Omdat mensen met ADHD vaak al als kind of puber methylfenidaat voorgeschreven krijgen is het belangrijk om deze verschillen te onderzoeken.

Sommige onderzoeken suggereren dat methylfenidaat er voor kan zorgen dat de hersenconnectiviteit van mensen met ADHD meer gaat lijken op die van mensen zonder ADHD. Op basis van deze bevindingen werd een soortgelijk effect verwacht in de ePOD studie. Verrassend genoeg blijkt uit het artikel dat resultaten dat hersenconnectiviteit van deelnemers met ADHD op korte termijn niet meer ging lijken op die van deelnemers zonder ADHD nadat ze methylfenidaat slikten.

Maar hoe zien de uitwerkingen op lange termijn eruit? Kan methylfenidaat ADHD-symptomen en hersenfuncties op lange termijn beïnvloeden of zelfs normaliseren? Daarover is het laatste woord nog niet gesproken en er zal meer onderzoek moeten worden gedaan om tot een eenduidige conclusie te komen. Zo is Lilli Mannsdörfer voor haar scriptieproject momenteel aan het onderzoeken of de door methylfenidaat veroorzaakte veranderingen in hersenconnectiviteit ook aanhouden na de behandeling. Deelnemers van de ePOD studie werden gevraagd een week voor de onderzoeksdag te stoppen met hun reguliere medicatie. Omdat we weten dat het lichaam methylfenidaat in één dag afbreekt konden we zo langdurige effecten op de hersenen onderzoeken tijdens de eerste MRI scan, voordat ze de methylfenidaat van ons kregen. Houd onze website in de toekomst in de gaten voor alle nieuwe bevindingen!

Het wetenschappelijke artikel kunt u vinden op de resultaten pagina op onze website, of via deze link:

Effects of a single‐dose methylphenidate challenge on resting‐state functional connectivity in stimulant‐treatment naive children and adults with ADHD – Kaiser – 2022 – Human Brain Mapping – Wiley Online Library